หน้าแดงบ่อยผิดปกติไหม? หนึ่งสัญญาณจากร่างกายที่ไม่ควรมองข้าม!
อาการหน้าแดงเป็นสิ่งที่หลายคนเคยเผชิญ ไม่ว่าจะเกิดจากอากาศร้อน อารมณ์ ความรู้สึก หรือปัญหาสุขภาพบางอย่าง แต่คุณรู้หรือไม่ว่าหน้าแดงสามารถแบ่งออกเป็นแบบปกติและผิดปกติ ซึ่งอาจเป็นสัญญาณเตือนถึงโรคทางผิวหนัง เช่น โรซาเซีย
ในบทความนี้ Better Me Clinic จะพาคุณไปรู้จักสาเหตุของหน้าแดง วิธีดูแลและป้องกัน รวมถึงแนวทางการรักษาที่ช่วยให้คุณมีผิวสุขภาพดีและมั่นใจในทุกสถานการณ์!
หน้าแดงเกิดจากอะไร?
หน้าแดงเกิดจากการขยายตัวของเส้นเลือดฝอยใต้ผิวหนัง ทำให้เลือดไหลเวียนมาที่บริเวณใบหน้ามากขึ้น ส่งผลให้ผิวหนังมีสีแดงขึ้นกว่าปกติ โดยอาการนี้สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ดังนี้
1. ปัจจัยทางกายภาพ
เป็นปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อมภายนอกและสภาพร่างกาย เช่น
- อุณหภูมิสูง เมื่อร่างกายอยู่ในสภาพอากาศร้อนหรือได้รับความร้อนมากขึ้น เช่น หลังออกกำลังกาย หรืออยู่กลางแดดเป็นเวลานาน ระบบไหลเวียนโลหิตจะทำงานเพื่อระบายความร้อนโดยการขยายหลอดเลือด ทำให้ใบหน้าแดงขึ้น
- อุณหภูมิต่ำหรือหนาวจัด แม้จะดูขัดแย้งกับข้อแรก แต่ในบางกรณี เมื่อร่างกายสัมผัสอากาศหนาวจัด หลอดเลือดฝอยอาจหดตัวก่อน แล้วขยายตัวอย่างรวดเร็วเพื่อลำเลียงเลือดไปยังชั้นผิว ส่งผลให้หน้าแดงได้
- แอลกอฮอล์ เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทำให้หลอดเลือดฝอยขยายตัว ส่งผลให้ใบหน้าแดงขึ้น โดยเฉพาะในผู้ที่มีภาวะแพ้แอลกอฮอล์
- การแพ้สารเคมีหรือเครื่องสำอาง เมื่อผิวหนังได้รับสารที่ก่อให้เกิดการระคายเคืองหรือแพ้ ร่างกายอาจตอบสนองโดยการขยายเส้นเลือด ทำให้หน้าแดง
2. ปัจจัยทางชีวภาพ
เกี่ยวข้องกับกระบวนการทำงานของร่างกาย เช่น
- การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน ฮอร์โมนบางชนิด เช่น เอสโตรเจน มีผลต่อการควบคุมเส้นเลือดในร่างกาย ทำให้เกิดอาการหน้าแดงในช่วงตั้งครรภ์ วัยทอง หรือในบางช่วงของรอบเดือน
- ภาวะร้อนวูบวาบ (Hot Flashes) มักเกิดในสตรีวัยหมดประจำเดือน เนื่องจากระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง ส่งผลให้หลอดเลือดขยายตัวและเกิดอาการหน้าแดง
- ปฏิกิริยาภูมิแพ้ (Allergic Reaction) เมื่อร่างกายตอบสนองต่อสารก่อภูมิแพ้ อาจเกิดอาการหน้าแดงร่วมกับอาการคัน ผื่น หรือบวม
- ความผิดปกติของไทรอยด์ โดยเฉพาะภาวะไทรอยด์เป็นพิษ (Hyperthyroidism) อาจทำให้ผิวแดงและรู้สึกร้อน
- ผลข้างเคียงจากยา เช่น ยาคอร์ติโค สเตียรอยด์ ที่เมื่อรับประทานต่อเนื่องเป็นเวลานานอาจทำให้ผิวบางลง รวมทั้งยังทำให้เส้นเลือดฝอยขยายตัวจนเกิดอาการหน้าแดงได้อีกด้วย
นอกจากนี้แล้วอาการหน้าแดงอาจเป็นสัญญาของโรคบางชนิด เช่น โรซาเซีย (Rosacea) ซึ่งเป็นโรคผิวหนังเรื้อรังที่ทำให้เกิดรอยแดงบนใบหน้าโดยไม่มีสาเหตุที่ชัดเจน พบมากในคนผิวขาว และมักมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย
ลักษณะอาการหน้าแดงที่ควรสังเกต
อาการหน้าแดงสามารถเกิดขึ้นได้โดยปกติ แต่ในบางอาการอาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพ ดังนั้นการแยกแยะระหว่าง อาการหน้าแดงที่ปกติ กับ อาการหน้าแดงที่ผิดปกติ จะช่วยให้เราสามารถดูแลตัวเองได้อย่างเหมาะสม
1. อาการหน้าแดงที่ปกติ
อาการหน้าแดงที่เกิดขึ้นจากปัจจัยชั่วคราวและไม่เป็นอันตราย สามารถหายไปเองเมื่อสิ่งกระตุ้นหมดลง โดยลักษณะของอาการอาจเป็นดังนี้
- สีแดงกระจายทั่วใบหน้าหรือบางส่วน เช่น แก้ม จมูก หรือหน้าผาก
- มักเกิดขึ้นชั่วคราว และจางลงเมื่อพ้นจากปัจจัยกระตุ้น
- ไม่มีอาการปวด แสบ หรือคันรุนแรงร่วมด้วย
- ไม่ทำให้ผิวหนังเปลี่ยนแปลงถาวร หรือมีผื่นผิดปกติ
2. ปัจจัยทางชีวภาพ
เกี่ยวข้องกับกระบวนการทำงานของร่างกาย เช่น
- การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน ฮอร์โมนบางชนิด เช่น เอสโตรเจน มีผลต่อการควบคุมเส้นเลือดในร่างกาย ทำให้เกิดอาการหน้าแดงในช่วงตั้งครรภ์ วัยทอง หรือในบางช่วงของรอบเดือน
- ภาวะร้อนวูบวาบ (Hot Flashes) มักเกิดในสตรีวัยหมดประจำเดือน เนื่องจากระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง ส่งผลให้หลอดเลือดขยายตัวและเกิดอาการหน้าแดง
- ปฏิกิริยาภูมิแพ้ (Allergic Reaction) เมื่อร่างกายตอบสนองต่อสารก่อภูมิแพ้ อาจเกิดอาการหน้าแดงร่วมกับอาการคัน ผื่น หรือบวม
- ความผิดปกติของไทรอยด์ โดยเฉพาะภาวะไทรอยด์เป็นพิษ (Hyperthyroidism) อาจทำให้ผิวแดงและรู้สึกร้อน
- ผลข้างเคียงจากยา เช่น ยาคอร์ติโค สเตียรอยด์ ที่เมื่อรับประทานต่อเนื่องเป็นเวลานานอาจทำให้ผิวบางลง รวมทั้งยังทำให้เส้นเลือดฝอยขยายตัวจนเกิดอาการหน้าแดงได้อีกด้วย
นอกจากนี้แล้วอาการหน้าแดงอาจเป็นสัญญาของโรคบางชนิด เช่น โรซาเซีย (Rosacea) ซึ่งเป็นโรคผิวหนังเรื้อรังที่ทำให้เกิดรอยแดงบนใบหน้าโดยไม่มีสาเหตุที่ชัดเจน พบมากในคนผิวขาว และมักมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย
ลักษณะอาการหน้าแดงที่ควรสังเกต
อาการหน้าแดงสามารถเกิดขึ้นได้โดยปกติ แต่ในบางอาการอาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพ ดังนั้นการแยกแยะระหว่าง อาการหน้าแดงที่ปกติ กับ อาการหน้าแดงที่ผิดปกติ จะช่วยให้เราสามารถดูแลตัวเองได้อย่างเหมาะสม
1. อาการหน้าแดงที่ปกติ
อาการหน้าแดงที่เกิดขึ้นจากปัจจัยชั่วคราวและไม่เป็นอันตราย สามารถหายไปเองเมื่อสิ่งกระตุ้นหมดลง โดยลักษณะของอาการอาจเป็นดังนี้
- สีแดงกระจายทั่วใบหน้าหรือบางส่วน เช่น แก้ม จมูก หรือหน้าผาก
- มักเกิดขึ้นชั่วคราว และจางลงเมื่อพ้นจากปัจจัยกระตุ้น
- ไม่มีอาการปวด แสบ หรือคันรุนแรงร่วมด้วย
- ไม่ทำให้ผิวหนังเปลี่ยนแปลงถาวร หรือมีผื่นผิดปกติ
2. อาการหน้าแดงที่ผิดปกติ
อาการหน้าแดงที่อาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพ มักมีลักษณะที่รุนแรงกว่าปกติ และอาจมาพร้อมอาการอื่นที่บ่งบอกถึงภาวะผิดปกติของร่างกาย
- หน้าแดงรุนแรงผิดปกติ และไม่จางหายแม้ไม่มีสิ่งกระตุ้น
- มีอาการอื่นร่วม เช่น คัน ปวดแสบปวดร้อน ผื่น ผิวลอก หรือบวม
- หน้าแดงเป็นเวลานาน หรือเกิดขึ้นบ่อยโดยไม่มีสาเหตุชัดเจน
- มีอาการทางระบบอื่นร่วม เช่น หัวใจเต้นเร็ว หายใจลำบาก หรือหมดสติ
โดยอาการหน้าแดงที่ผิดปกติมักพบในผู้ที่มีปัญหาสุขภาพ ดังนี้
- โรคโรซาเซีย ผู้ป่วยมักจะมีอาการหน้าแดงเรื้อรัง โดยเฉพาะบริเวณจมูกและแก้ม รวมทั้งมีตุ่มแดงอักเสบ สามารถสังเกตได้ว่ามีเส้นเลือดฝอยขยายตัวชัดเจน
- โรคลูปัส (Lupus) หรือผื่นแพ้ภูมิแพ้ (Eczema) โดยผิวบริเวณใบหน้าจะแดงเป็นวง มีอาการอักเสบ หรือเกิดเป็นผื่นเรื้อรัง
- อาการแพ้สัมผัส (Contact Dermatitis) หน้าแดงจากการแพ้เครื่องสำอาง โลหะ หรือสารเคมีต่างๆ มักมีอาการคันและผิวลอก ในบางรายที่มีอาการรุนแรงอาจมีอาการร่วมด้วย ซึ่งเป็นอาการที่ร้ายแรง จำเป็นต้องเข้าพบแพทย์ทันที
- โรคระบบหลอดเลือดและหัวใจ ผู้ป่วยมักมีอาการหน้าแดงโดยไม่มีสาเหตุชัดเจน ร่วมกับอาการวิงเวียน ใจสั่น และปวดศีรษะ
หากไม่แน่ใจว่าอาการหน้าแดงของคุณเป็นปกติหรือไม่ ควรสังเกตอาการร่วมและปรึกษาแพทย์เพื่อความปลอดภัย
วิธีดูแลผิวเมื่อหน้าแดง
การป้องกันอาการหน้าแดงเป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้ที่มีผิวแพ้ง่าย หรือมีแนวโน้มที่จะเกิดหน้าแดงจากปัจจัยภายในและภายนอก โดยสามารถป้องกันได้ด้วยการดูแลผิวอย่างถูกต้อง หลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้น และปรับไลฟ์สไตล์ให้เหมาะสม
- ทาครีมกันแดดเป็นประจำ แสงแดดเป็นหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่ทำร้ายผิวอย่างรุนแรง การได้รับแสงแดดต่อเนื่องเป็นเวลานานจะทำให้ผิวอักเสบ และเส้นเลือดฝอยขยายตัว โดยผู้ที่มีปัญหาผิวหน้าแดงควรเลือกใช้ Physical Sunscreen รวมทั้งหลีกเลี่ยงสารกันแดดแบบ Chemical เพราะอาจทำให้เกิดการระคายเคือง จนอาการอักเสบรุนแรงขึ้นได้
- หลีกเลี่ยงการผลิตภัณฑ์ที่ก่อให้เกิดการระคายเคือง เช่น สารแต่งกลิ่นหรือน้ำหอม สารพาราฟีนิลีนไดอะมีน รวมทั้งผลิตภัณฑ์ที่มีวัตถุกันเสีย
- ใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีสารลดการอักเสบ เช่น ไนอะซินาไมด์เป็นรูปแบบหนึ่งของวิตามินบี 3 ที่มีคุณสมบัติต้านการอักเสบและช่วยเสริมเกราะป้องกันผิว เมื่อใช้ไนอะซินาไมด์อย่างต่อเนื่อง ผิวจะแข็งแรงและทนต่อสิ่งเร้าได้ดีมากขึ้น
- หลีกเลี่ยงการถูหรือขัดผิวหน้าแรงๆ เพราะอาจทำให้ผิวเกิดการระคายเคืองและผิวหน้าแดงมากขึ้น
- ปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต โดยการนอนหลับให้เพียงพอ เพราะการพักผ่อนช่วยฟื้นฟูระบบไหลเวียนเลือด หลีกเลี่ยงความเครียดและความกังวล ลดความเครียด เพราะฮอร์โมนจากความเครียดอาจทำให้หน้าแดงแย่ลง รวมถึงควรดื่มน้ำมากๆ เพื่อให้ผิวชุ่มชื้นและลดการอักเสบลง
- รับประทานอาหารเสริม โดยอาจเลือกรับประทานโอเมกา3 ที่ช่วยลดการอักเสบของหลอดเลือด หรือวิตามินซีที่มีส่วนช่วยให้ผิวแข็งแรงขึ้น
ดูแลปัญหาผิวหน้าแดงที่ไหนดี?
อาการหน้าแดงอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น อากาศร้อน แสงแดด หรือปัญหาสุขภาพบางอย่าง หากเป็นอาการปกติ มักหายเองได้แต่หากหน้าแดงบ่อยผิดปกติหรือมีอาการร่วมอื่นๆ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อทำการรักษาอย่างถูกต้อง
จะเห็นได้ว่าการดูแลผิวหน้าแดงนั้นทำได้ไม่ยาก และมีวิธีให้เลือกอย่างหลากหลาย ถ้าหากคุณต้องการดูแลผิวหน้าแดงอย่างตรงจุด สามารถติดต่อเข้ามาได้ที่ Better Me Clinic by Dr. Chanya เพื่อให้คุณหมอประเมินสภาพผิวและแนะนำหัตถการที่เหมาะสมแบบเคสบายเคสได้เลย
หากสนใจสามารถติดต่อนัดหมายได้ที่เบอร์โทรศัพท์ 02-059-8118, 088-603-2641 หรือไลน์ @bettermeclinic ปรึกษาคุณหมอฟรี ไม่มีค่าใช้จ่าย รับรองว่าคุณจะมีผิวสวย ๆ กลับบ้านไปอย่างแน่นอน!
คำถามที่พบบ่อย เกี่ยวกับอาการหน้าแดง
หน้าแดงบ่อยเป็นอันตรายไหม?
หน้าแดงจากแดดกับอาการแพ้แดดต่างกันอย่างไร?
หน้าแดงจากโรคโรซาเซียรักษาให้หายขาดได้ไหม?
- ศ. พญ. วรัญญา บุญชัย. ผื่นแดงที่หน้า (Red face Syndrome). (8 กรกฎาคม 2563). Siriraj Doctor. https://www.si.mahidol.ac.th/sirirajdoctor/article_detail.aspx?ID=920
- ISSAYA. ต้นเหตุ ‘หน้าแดง’ ที่ไม่ได้มาจากแสงแดดและความร้อน. (10 มิถุนายน 2565). Health Addict. https://www.healthaddict.com/content/expert_says/ต้นเหตุ-‘หน้าแดง’-ที่ไม่ได้มาจากแสงแดดและความร้อน
- 10 สาเหตุใหญ่ ของผื่นแดงขึ้นหน้า. (25 พฤศจิกายน 2567). HDmall. https://hdmall.co.th/blog/health/10-reasons-of-face-rash/
- Stephanie, W. What Causes Rosy Cheeks and How Is It Managed?. (2023, May 11). Healthline. https://www.healthline.com/health/skin-disorders/rosy-cheeks
- Blushing and flushing. Better Health Chanel. https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/conditionsandtreatments/blushing-and-flushing
