เช็กด่วน! ก่อนจมูกเน่าจากอาการติดเชื้อหลังเสริมจมูก
ศัลยกรรมที่มีความนิยมเป็นอันดับต้นๆ คงหนีไม่พ้นกับการทำศัลยกรรมจมูกที่ทุกคนรู้จักกันเป็นอย่างดี เพราะจมูกเป็นอวัยวะที่เป็นเซนเตอร์ของใบหน้า เปรียบเป็นศูนย์รวมความมั่นใจก็ไม่ผิด ทำให้นี่เป็นเป้าหมายในการศัลยกรรมของใครหลายคน
แต่ไม่ใช่ทุกคนที่ทำจมูกรู้วิธีการดูแลแผลหลังจากศัลยกรรม ทำให้มีหลายครั้งพบว่าผู้ทำศัลยกรรมมีอาการติดเชื้อจากแผลเสริมจมูกไม่แห้ง เป็นหนึ่งในสาเหตุที่อาจทำให้จมูกเน่าตามมาได้ เพื่อป้องกันไม่ให้คุณต้องเจอกับประสบการณ์นั้น ในบทความนี้จะพาทุกคนไปเช็กอาการ และเจาะลึกวิธีการป้องกันอาการจมูกเน่ากัน
ปัจจัยที่ทำให้เกิดอาการติดเชื้อหลังเสริมจมูกมีอะไรบ้าง?
สำหรับคนที่ทำศัลยกรรมจมูก หนึ่งในสิ่งน่ากังวล คือ อาการจมูกเน่า ที่จะทำให้เกิดความเสียหายในหลายทาง ไม่ว่าจะเป็น ด้านการเงินที่ต้องมีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม ต้องแก้จมูกเพิ่มอีก สำหรับการรักษา ด้านร่างกายที่อาจทำให้ใบหน้าผิดรูป ไม่ได้สัดส่วนตามที่ต้องการ หรือแม้แต่ด้านจิตใจที่ผิดหวังจากผลลัพธ์ที่ออกมาเองก็ตาม
อย่างไรก็ดี หากคุณสามารถรู้เท่าทันปัจจัยที่ทำให้เกิดอาการติดเชื้อหลังเสริมจมูกได้ ก็สามารถป้องกันการติดเชื้อที่นำไปสู่จมูกเน่าได้ด้วยนั่นเอง
ดูแลตัวเองไม่เพียงพอ
สิ่งแรกที่หลายคนมองข้าม คือ กิจวัตรประจำวันที่เกิดขึ้นซ้ำไปมาในทุกวัน ในช่วงหลังผ่าตัดสิ่งที่ไม่แนะนำให้ทำ คือ การรับประทานของแสลง เช่น อาหารทะเล ของหมักดอง หรือปลาร้า เพราะอาหารจำพวกนี้มีโอกาสเจือปนกับสิ่งสกปรก หรือก่อให้เกิดอาการแพ้ และทำให้แผลติดเชื้อได้ง่าย
นอกจากเรื่องของการกินแล้ว การแตะต้อง สัมผัสกับบริเวณแผลเสริมจมูกไม่แห้งเองก็เป็นเรื่องที่ไม่แนะนำอีกเช่นเดียวกัน
เกิดการกระทบกระเทือน
การทำกิจกรรมที่กระทบกระเทือน หรือส่งผลต่อรูปทรงของจมูก ก็สามารถเพิ่มโอกาสให้แผลติดเชื้อตามมาได้ และหากแผลเสริมจมูกไม่แห้งอาจทำให้ซิลิโคนทะลุได้นั่นเอง ดังนั้น หลังเสริมจมูกควรเลี่ยงทำกิจกรรมกระทบกระเทือนกับแผลโดยตรง ทั้งไอจามอย่างรุนแรง บิดจมูก หรือระวังไม่ให้ปลายเสื้อเกี่ยวจมูก เป็นต้น หลังจากผ่านช่วง 1 เดือนแรกไปแล้ว จึงจะเริ่มใช้ชีวิตได้ตามปกติ
ร่างกายปฏิเสธซิลิโคน
จัดได้ว่าเป็นกรณีที่พบได้น้อยมากสำหรับเคสร่างกายปฏิเสธซิลิโคน หากคุณทำศัลยกรรมจมูกกับคลินิกที่ได้มาตรฐาน และได้รับซิลิโคนที่มีการรับรอง แทบจะเป็นไปได้ยากมากสำหรับการโดนร่างกายปฏิเสธซิลิโคน
แต่ถ้าคุณเป็นหนึ่งในเคสนี้ อาจต้องเข้ารับคำปรึกษาจากแพทย์เพิ่มเติม และไม่แคะ แกะ เกา หรือสัมผัสกับแผลโดยตรงเด็ดขาด เพื่อป้องกันอาการแทรกซ้อนอื่นๆ ที่อาจเกิดขึ้นตามมา
อาการติดเชื้อหลังเสริมจมูกเป็นอย่างไร?
เพื่อให้ผู้ที่ทำศัลยกรรมจมูกมาสามารถรับมือ และรู้เท่าทันกับสภาพแผลของตัวเองได้ดี ในเนื้อหาส่วนนี้จะเป็นการอธิบาย 3 จุดสังเกตของอาการติดเชื้อหลังเสริมจมูก เพื่อป้องกันไม่ให้แผลมีโอกาสติดเชื้อระดับรุนแรง จะมีสัญญาณอะไรบ้างนั้นไปติดตามเนื้อหาที่นำมาฝากกันได้เลย ดังนี้
- จมูกบวมขึ้น โดยปกติแล้วหลังจากที่ทำศัลยกรรมจมูก 1 อาทิตย์ แผลจะมีการยุบตัวลงเอง ถึงแผลจะไม่แห้งสนิทก็ตาม แต่อาการบวมจะลดน้อยลง ในกรณีที่จมูกบวมขึ้นเรื่อยๆ หรือปวดอย่างต่อเนื่อง มีความเป็นไปได้สูงที่จมูกของคุณจะอักเสบอยู่
- สิวหัวช้าง หรือสิวอักเสบขึ้นบริเวณจมูก ระยะการพักฟื้นของแผลที่คุณหมอเย็บนั้น ใช้ระยะเวลาประมาณ 2-3 สัปดาห์ ทั้งแผล และรูปทรงของจมูกจะเข้าที่ ทำให้เห็นรูปทรงของจมูกที่คุณทำได้เกือบสมบูรณ์ หากช่วงเวลานั้นมีสิวหัวช้าง หรือสิวอักเสบเกิดขึ้นบริเวณปลายจมูก ห้ามบีบ หรือกดเด็ดขาด แต่ควรกินยาตามที่แพทย์สั่ง เพื่อป้องกันการกระทบกระเทือนของจมูก และลดโอกาสการติดเชื้อของแผล
- แผลที่เย็บมีน้ำเหลืองซึม เมื่อแผลมีการสมานกันดีประมาณหนึ่งแล้ว แพทย์ผู้ดูแลจะทำการตัดไหมออก หากหลังตัดไหมเกิดน้ำเหลืองซึมออกมาจากแผล จะหมายความว่าแผลที่เสริมจมูกยังไม่แห้ง จำเป็นต้องปรึกษาแพทย์ทันที เพื่อป้องกันการติดเชื้อขั้นรุนแรงที่อาจจะส่งผลให้ปลายจมูกอักเสบ และจมูกเน่าตามลำดับ
ระยะเวลาที่ควรสังเกตจมูกตัวเองหลังเสริมจมูก
ช่วงเวลาใดบ้างที่ควรสังเกต หรือเฝ้าติดตามแผลเป็นพิเศษ แน่นอนว่าหลังจากทำศัลยกรรมจมูกจะมีการแบ่งระยะเวลาที่มีความเสี่ยงในการติดเชื้อ ส่วนมากจะแบ่งออกเป็น 3 ช่วงด้วยกัน โดยแต่ละช่วงจะมีโอกาสในการติดเชื้อแตกต่างกันอีกด้วย ดังนี้
หลังผ่าตัด 1-7 วันแรก
ช่วงเวลาหลังผ่าตัด 1 สัปดาห์แรกเป็นช่วงที่คุณมีโอกาสติดเชื้อได้มากที่สุด ช่วงนี้คุณจำเป็นต้องดูแลแผลอย่างใกล้ชิด การทำความสะอาดแผลเป็นเรื่องที่สำคัญ เพื่อให้มั่นใจได้ว่าแผลจะสะอาด และห่างไกลจากเชื้อโรค ควรใช้ยาปฏิชีวนะจะเป็นการดีที่สุด จมูกในช่วงหลังผ่าตัด 1 สัปดาห์นี้จะมีเลือดคั่งอยู่ในจมูก ทำให้คุณรู้สึกปวด แสบ และร้อนบริเวณแผล อาการบวมจะค่อยๆ ลดลงหลังจากพ้นช่วงอาทิตย์แรกไป
หลังผ่าตัด 1 สัปดาห์
หลังผ่าตัดผ่านไปแล้ว 1 สัปดาห์ จมูกที่ทำการผ่าตัดจะเริ่มเข้าที่ ทำให้ในช่วงนี้คุณจะได้เห็นรูปทรงของจมูกได้ชัดเจนมากยิ่งขึ้น เนื่องจากระยะเวลานี้ซิลิโคนกำลังยึดติดกับจมูก ทำให้อาการบวมของแผลลดลงอย่างเห็นได้ชัด ในกรณีที่อาการบวมยังเด่นชัด และเกิดอาการแดงช่วงหัวตา หรือดั้ง มีโอกาสสูงที่แผลจะอักเสบ ควรรีบปรึกษาแพทย์ เพื่อให้ได้รับการดูแลอย่างทันท่วงที หากทิ้งไว้อาจบานปลาย และทำให้จมูกเน่าได้
หลังผ่าตัด 2-3 สัปดาห์
หลังผ่าตัดได้ 2-3 สัปดาห์ ช่วงสังเกตอาการสุดท้ายนี้จะเป็นช่วงที่แผลแห้ง และจมูกเริ่มเข้าที่แล้ว ทำให้ช่วงนี้คุณจะได้เห็นจมูกทรงสวยว่ามีความใกล้เคียงกับแบบที่ได้ปรึกษากับคุณหมอ อาการบวมนั้นแทบจะไม่มีให้เห็นเหมือนช่วงก่อนหน้า แต่อย่างไรก็ดี สำหรับใครที่พบว่าจมูกมีอาการบวมแปลกๆ ขึ้นมา ให้สันนิษฐานได้เลยว่าจะเป็นการติดเชื้อ หรือการอักเสบของแผล ควรรีบพบแพทย์ก่อนแผลติดเชื้อขั้นรุนแรง
วิธีการรักษาอาการติดเชื้อหลังเสริมจมูก
เบื้องต้นแล้วคุณหมอจะแยกประเภทการติดเชื้อออกเป็น 2 รูปแบบ รูปแบบแรก คือ จมูกบวมเล็กน้อย และรูปแบบที่สอง คือ จมูกติดเชื้อ และมีอาการอักเสบรุนแรง แน่นอนว่าวิธีการรักษาจะแตกต่างกันตามอาการของผู้ป่วย
- จมูกบวมเล็กน้อย: คุณหมอจะทำการจ่ายยาแก้อักเสบ และยาลดบวม เพื่อให้แผลที่บวมลดขนาดลง และบรรเทาอาการอักเสบนั่นเอง
- จมูกติดเชื้อ และอักเสบรุนแรง: คุณหมอจะทำการผ่าเอาซิลิโคนออกมา เพื่อให้คุณได้พักจมูกประมาณ 3-6 เดือน ถึงจะสามารถใส่ซิลิโคนกลับเข้าไปใหม่ได้ ช่วงเวลานั้นคุณจะได้รับยา และฉีดยาปฏิชีวนะ เพื่อป้องกันภาวะแผลติดเชื้อ
วิธีป้องกันไม่ให้เกิดอาการติดเชื้อหลังเสริมจมูก
วิธีการรับมือกับแผลที่เสริมจมูกไม่แห้งที่ดี คือ การเตรียมตัวป้องกัน เพื่อไม่ให้แผลอักเสบ และติดเชื้อลุกลามจนทำให้จมูกของคุณเน่า ใครที่มีแผนว่าจะทำศัลยกรรมจมูก หรือเพิ่งทำจมูกมา จำเป็นอย่างมากที่คุณจะต้องรู้วิธีป้องกัน เพื่อหลีกเลี่ยงการติดเชื้อ และเพิ่มประสิทธิภาพการสมานตัวของแผลที่ผ่าตัดนั่นเอง จะมีวิธีอะไรบ้างไปติดตามกันต่อได้เลย ดังนี้
- ประคบเย็น 48 ชั่วโมง วิธีแรก คือ ประคบเย็นด้วยเจลแพ็ก หรือผ้าขนหนูแช่ช่องแข็งหลังจากผ่าตัดเสร็จเป็นระยะเวลา 48 ชั่วโมง วิธีนี้จะช่วยควบคุมการเสียเลือด ลดอาการบวมของจมูก เพราะความเย็นจะช่วยทำให้หลอดเลือดหดตัว พร้อมกับลดอาการบาดเจ็บได้ดี ใครที่เพิ่งผ่าตัดเสร็จใหม่ๆ อย่าลืมที่จะประคบเย็นกันนะคะ
- ยกให้ศีรษะอยู่สูงกว่าลำตัวตอนนอน อีกวิธีที่จะช่วยลดอาการบวมได้ง่าย เพียงแค่เปลี่ยนกิจวัตรประจำวันในช่วง 3-5 วันหลังจากศัลยกรรมจมูก ด้วยการนอนหมอนสูงให้อยู่เหนือระดับหัวใจ วิธีนี้จะเป็นการยับยั้งของเหลวไหลออกจากเส้นเลือด อีกทั้งยังช่วยลดระยะเวลาในการบวมของจมูกได้อีกด้วย
- งดล้างหน้า เลี่ยงการสัมผัสใบหน้าโดยเฉพาะกับจมูก เพื่อไม่ให้จมูกเสียรูปทรง และเกิดการอักเสบได้ วิธีล้างหน้าในช่วงแรกหลังจากศัลยกรรมจมูกนั้น ควรใช้สำลี หรือผ้าเช็ดหน้าชุบน้ำหมาดๆ สำหรับการทำความสะอาดในช่วง 1-3 วันหลังผ่าตัด
- ดื่มน้ำมะพร้าว เป็นเทคนิคที่หลายคนในหมู่คนทำศัลยกรรม เพราะการดื่มน้ำมะพร้าวมีคุณสมบัติในการสมานแผล ช่วยทำให้แผลเกิดการซ่อมแซม และหายได้เร็วยิ่งขึ้น แถมยังช่วยอัปผิวให้ดูขาวกระจ่างใสอย่างเป็นธรรมชาติ หรือแม้แต่ช่วยลดอาการบวมของแผลได้โดยตรง ทำให้หนึ่งในคำแนะนำหลังจากทำศัลยกรรมที่หลายคนต้องได้ยิน คือ การดื่มน้ำมะพร้าว
- งดอาหารรสจัด 1 เดือน หลังจากผ่าตัดจมูกต้องการฟื้นตัว เพื่อให้ซิลิโคนกับจมูกแนบติดกันได้ แต่หลายกรณีที่มีปัญหาแพ้ระหว่างการพักฟื้น หรือแผลบวมมากยิ่งขึ้น เพราะผู้ป่วยแอบไปกินอาหารแสลง หรืออาหารรสจัดมานั่นเอง ทำให้ร่างกายมีอาการแพ้ง่าย และยิ่งทำให้แผลที่ควรสมานกัน ฟื้นตัวได้ยาก คำแนะนำ คือ ควรให้แผลปิดเรียบร้อย แล้วถึงจะสามารถกลับมารับประทานอาหารรสจัดได้
สำหรับผู้ที่ทำศัลยกรรมจมูกแล้ว ปัญหาแผลเสริมจมูกไม่แห้ง หรือแผลไม่สมานกันนั้น สามารถเกิดได้จากหลากหลายสาเหตุ ทั้งห้องผ่าตัดไม่สะอาด ทำให้แผลจากการผ่าตัดสมานตัวได้ช้ากว่าปกติ ร่างกายที่ไม่ยอมรับซิลิโคน หรือจมูกได้รับแรงกระแทก โดยคุณสามารถเช็กจากอาการผิดปกติอย่าง แผลแฉะชื้นอยู่ตลอด จมูกบวม รู้สึกอักเสบ และพวกอาการสิวขึ้น มีหนองไหลออกมาจากแผล สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นสัญญาณของแผลไม่แห้งทั้งสิ้นค่ะ โดยระยะ 1 สัปดาห์หลังทำศัลยกรรมเป็นช่วงที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อมากที่สุด หากเช็กอาการแล้วพบว่ามีโอกาสที่จมูกจะอักเสบ เสี่ยงติดเชื้อ ควรรีบพบแพทย์เพื่อเข้ารักษาก่อนติดเชื้อขั้นรุนแรง นอกจากนี้ ควรทำตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด เพื่อป้องกันการติดเชื้อ จมูกอักเสบ และที่สำคัญที่สุดค่ะ คือ เพื่อให้ได้จมูกทรงสวยเป๊ะตามแบบนั่นเอง